Hauteskunde garaia itzuli da eta Abiadura Handiko Trenaren gaia berriro dira hizpide. Azken informazioen arabera, datozen hilabeteetan Zaragoza-Castejon eta Iruñerriko tarteen trazaduraren hasierako azterketak aurkeztea aurreikusten da. Baina, gainera, azken kasu honetan, Etxabakoitz auzoko hirigintza-proiektua ere berraktibatu dute orain. Ia 12.000 etxebizitzako “pelotazoa” izan da, hau da, hasieran planifikatu baino ia 3.000 etxebizitza gehiago.
Baina ez bakarrik eraikitzaileentzat, Volkswagen Navarra auto enpresarentzat ere “pelotazoa” izan da, Iruñerriko AHTren amaieran bere instalazioak azalera librean nola irabazten duten ikusiko baitu. Nafarroako Gobernua tematu da horretan, eta bere gain hartu du trenbide saihesbide espezifiko bat egitearen gainkostua, egungo trenbide arrunta lantegiaren barrualdetik ateratzeko.
Orain dela denbora asko ezaguna da AHTak ez dituela merkantziak eramango, nahiz eta gobernu ezberdinek ideia hori saldu nahi izan ziguten behin eta berriz. Urrunago joan gabe, Sustrai Erakuntza fundazioak txosten oso bat eskaini zion gai honi. Izan ere, 2017tik ezagutzen ziren Volkswagenen egindako autoak ohiko trenetik garraiatuko zirela egiaztatzen zuten planoak, iragarki horretan berretsi den bezala.
Beraz, argi geratzen da Iruñerriko AHTaren proiektuak eraikitzaile eta enpresarien poltsikoak handitzeko balio duela. Eta, hala ere, eragin larriak ditu ingurumenean eta pertsonen bizitzan. Izan ere, Iruñerriko trenbidearen erabiltzaileen egoerak okerrera egingo du proiektu berri honekin.
Beste behin ere, Nafarroan AHTa eraikitzeak hainbat herri konektatzen dituen egungo tren zerbitzuak okertuko ditu. AHTa martxan jartzerakoan, gaur egun tren zerbitzua duten herri askok trenbidea garraiobide gisa erabiltzeko aukera galduko dute. Alde batetik, herri askori geltokia itxiko dietelako, edo lehendik zituzten zerbitzu apurrak, hala nola Castejóngoak, bertan behera utziko dituztelako. Eta bestetik, Iruñea eta Tutera bezalako hiriek haien geltokiak hirigunetik kanpo aterako dituztelako, eta bertara iristeko garraiobide gehigarriak erabili beharko dituztelako. Iruñearen kasuan, erdigunetik kilometro eta erdira zuzen dagoen geltoki bat edukitzetik, Etxabakoitzen egotera pasako litzateke, erdigunetik 3,5 km baino gehiagora.
Horrela, bada, trenbide berriek ingurumen- eta gizarte-inpaktu larriak ekarriko dituzte, eta egungo tren-zerbitzuek okerrera egingo dute. Eta hori guztia ez du ezertarako ere balioko, Abiadura Handiko Trena Nafarroan ez baita batere beharrezkoa. Gaur egun, bada trenbide bat eremu beretik doana eta herri berberak lotzen dituena. Trenbide hau hobetu eta modernizatu daiteke arazo handirik gabe, askotan erakutsi dugun bezala, eta asko dira aurkeztu ditugun iradokizunak.
Ekonomia- eta ingurumen-krisiak gero eta nabariagoak diren garai hauetan, bada garaia gobernuek benetako funtziorik betetzen ez duten azpiegituretan gastatzeari utz diezaioten. Beharrezkoa da planetan sortzen ditugun ingurumen inpaktuak gutxitzea, eta horretarako nahitaezkoa da Nafarroan Abiadura Handiko Trena eraikitzeari uztea. Sustrai Erakuntza Fundazioak Etxabakoizko UGPSaren (PSIS) aldaketari buruz egin dituen iradokizunak azaltzen diren arrazoiak jarraian aurkezten dira.
(Gure iradokizun osoak gaztelerazko artikuluan aurkituko duzue)